Merhaba değerli takipçiler 👋
Haydi bugün sizlerle borsanın derinliklerine inen bir yolculuğa çıkalım. Borsa İstanbul’da işlem gören hisselerin ve BIST 30 endeksinin 10 yıllık performansını masaya yatıralım.
İlk olarak Borsa İstanbul’un resmi web sitesinden, tam 572 şirketin ismini alarak başlayalım işe. Ardından, bu şirketler arasından 10 yıldır borsada işlem görmeye devam edenleri tespit edelim. Sanki uzun zamandır görmediğimiz dostlarımızı ararmışçasına 😊; kimler burada kalmış, kimler zaman içinde yok olup gitmiş... Ardından şirketlerin 10 yıl önceki ve bugünkü dolar bazlı fiyatlarını karşılaştırarak, uzun vadeli getirilerini hesaplayalım. Her biri, yatırımcısına ne kadar değer kattığını ya da belki de hayal kırıklığı yaşattığını tespit edelim.
Tüm bunları yaparken tabii ki BIST 30’u da unutmayalım. 10 yıl önce endeksin içinde yer alan şirketlerin performansını da inceleyerek, endeksin yıllar içindeki değişimini ve bunun getiriler üzerindeki etkisini anlamaya çalışalım. Çünkü biliyorum ki, hepimizin aklında "BIST 30" deyince güven ve güç geliyor. Ama zaman değişiyor ve endeksin yapısı da birlikte değişiyor. Kimler o dönemden bugüne kadar güçlü kalmayı başardı, kimler yerini başkalarına bıraktı, hepsine bakalım.
Öyleyse yolculuk başlasın :) İlk olarak verilerine ulaşabildiğim 572 adet şirketi listeledim ve ardından bu şirketler arasından 10 yıldır borsada işlem görmeye devam edenleri tespit ettim;
Liste çok uzun olduğu için sadece bir kısmını görsel olarak ekledim. Tüm listeye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz (Ayrıca anlık canlı durumu takipte edebilirsiniz).
Daha sonra hisselerin 10 sene önceki $ fiyatı ile bugünkü $ fiyatını karşılaştırdım (Google Finance üzerinden alınmış düzeltilmiş fiyatlardır). Görselden de görebileceğiniz üzere bazı hisseler $ bazlı ciddi getiriler sunarken bazıları ise kaybettirmiş. Ardından bu getirileri 10 senelik $ enflasyonu ile kıyasladım (Son 10 senelik $ enflasyonu = %32,9)
Son 10 yıldır borsada işlem gören 320 şirketin performansını incelediğimizde, dolar bazında enflasyon üstü getiri sağlayan 145 şirket bulunduğunu görüyoruz. Bu, tüm şirketlerin %45,31'ine tekabül ediyor. Öte yandan dolar bazında değer kaybına uğramayan şirketlerin sayısı ise 179 olarak tespit edildi, yani şirketlerin %55,94'ü $ bazlı değerini korumayı başardı.
BIST 30'a baktığımızdaysa, Ekim 2014'te endeksi oluşturan şirketler şunlardı: Garanti Bankası (GARAN), Akbank (AKBNK), Halkbank (HALKB), BİM Mağazaları (BIMAS), Sabancı Holding (SAHOL), İş Bankası (ISCTR), Turkcell (TCELL), Türk Hava Yolları (THYAO), Koç Holding (KCHOL), Tüpraş (TUPRS), Emlak Konut (EKGYO), Ereğli Demir ve Çelik (EREGL), Türk Telekom (TTKOM), Vakıfbank (VAKBN), Yapı Kredi (YKBNK), TAV Havalimanları (TAVHL), Arçelik (ARCLK), Enka İnşaat (ENKAI), Ülker (ULKER), Ford Otosan (FROTO), Tofaş (TOASO), Şişecam (SISE), Kardemir (KRDMD), Petkim (PETKM), Pegasus Hava Yolları (PGSUS), Tekfen Holding (TKFEN), Migros (MGROS), Doğan Holding (DOHOL), Koza Altın (KOZAL) ve Koza Madencilik (KOZAA).
Bu tabloda, Ekim 2014'te BIST 30 endeksinde yer alan şirketlerin 10 yıllık performansını dolar bazında görebiliyoruz. Şirketlerin güncel fiyatları ile 14 Ekim 2014'teki fiyatları karşılaştırılarak yüzde değişim oranları hesaplanmıştır.
Genel olarak tablo, şirketlerin çoğunluğunun dolar bazında değer kaybettiğini gösteriyor. Örneğin, Ereğli Demir ve Çelik (EREGL) ve Türk Telekom (TTKOM) gibi bazı şirketler, sırasıyla %-24,29 ve %-47,32 oranında ciddi düşüşler yaşamış. Bu durum, döviz kurundaki dalgalanmalar ve şirketlerin performanslarına etki eden diğer makroekonomik faktörler nedeniyle ortaya çıkmış olabilir.
Bununla birlikte, pozitif performans sergileyen bazı şirketler de mevcut. Örneğin, Ford Otosan (FROTO) %150,20 oranında bir artış göstererek en yüksek getirilerden birini sağlamış. Pegasus Hava Yolları (PGSUS) da %194,77'lik bir artışla dikkat çekiyor.
Tablonun genelinde, BIST 30 endeksindeki hisselerin ortalama artış oranı %8,93 olarak hesaplanmış. Her ne kadar 10 yıllık dolar enflasyonuna yenildiği görülse de, genel olarak endeks, dolar bazında bir kayıp yaşatmamış. Bu durum, güçlü performans gösteren bazı hisselerin, zayıf performans sergileyenleri dengelediğini ve endeksin uzun vadede belirli bir direnç gösterdiğini ortaya koyuyor.
Tabloya baktığımızda, bazı hisselerin bu stratejiyle önemli ölçüde daha iyi performans gösterdiği dikkat çekiyor. Örneğin, Ereğli Demir ve Çelik (EREGL) normalde %-24,29 değer kaybı yaşarken temettülerin geri yatırılması stratejisi sayesinde %31,99 ile neredeyse enflasyona paralel bir getiri sağladığı görülüyor.
Genel olarak, bu yaklaşımın BIST 30 hisseleri üzerinde ortalama %18,63 oranında bir getiri sağladığı görülüyor. Her ne kadar bu oran 10 yıllık dolar enflasyonuna karşı tam bir koruma sağlamasa da, temettülerin yeniden yatırılması, uzun vadeli yatırımcılar için dolar bazında değer kaybını azaltan önemli bir strateji olmuştur. Tablodaki verilere bakarken şunu da unutmamak gerekiyor: BIST 30 endeksinde yer alan birçok şirket, son 10 yıl boyunca hiç temettü vermemiş. Bu da temettülerin yeniden yatırılmasının getirilere olan etkisini sınırlayan bir faktör. Özellikle bazı şirketler, zorlu ekonomik koşullar ve sektörel zorluklar nedeniyle temettü ödemelerinde kesintiye gitmiş veya hiç temettü dağıtmamış. Bu durum, uzun vadeli yatırımcılar için daha düşük toplam getiri anlamına gelirken, temettü stratejisinin sınırlı bir şekilde uygulanabilmesine neden olmuş.
Ayrıca BIST 30 endeksini detaylı incelediğimizde, birden fazla banka hissesinin yer aldığını görüyoruz. Bu durum, endeks üzerinde belirli bir baskı oluşturabilir. Ancak, sıradan bir yatırımcının perspektifinden bakarsak BIST 30'a yatırım yapmak isteyen biri muhtemelen her sektörden en fazla bir veya iki şirket seçecektir. Bu yaklaşımla, yatırımcı elde ettiği temettüleri yeniden yatırıma dönüştürmese ve harcasa bile, dolar bazında enflasyonun üzerinde bir getiri elde etme şansı oldukça yüksek görünmektedir.
Sonuç olarak, BIST 30'un 10 yıllık performansına baktığımızda, hem kazandıran hem de kaybettiren hisselerin olduğunu net bir şekilde görebiliyoruz. Her ne kadar bazı şirketler dolar bazında güçlü getiri sağlamış olsa da, endeks genel olarak zor zamanlardan geçmiş ve hâlâ tarihi zirvelerinin oldukça altında seyrediyor. Temettülerin yeniden yatırıma dönüştürülmesi bazı hisselerde getiriyi artırmış olsa da, birçok şirketin temettü vermemesi bu stratejinin etkisini sınırlamış durumda.
Tüm bu veriler, piyasanın dalgalı doğasını bir kez daha ortaya koyuyor. Umarım bu yazı, borsada uzun vadeli yatırım yaparken nelere dikkat etmeniz gerektiği konusunda size küçük de olsa bir ışık tutmuştur. Her adımda biraz daha bilinçli, biraz daha sağlam ilerlemeniz dileğiyle. Borsa yolculuğunuzda bol şans ve kazançlar dilerim.
Yeniden görüşmek dileğiyle !
“Birikim, geleceğin sessiz bekçisidir; lüks ise anın doyumsuz hırsızı.”
Not-1: Canlı hesaplama tablosuna buradan ulaşabilirsiniz.
Not-2: $ enflasyonu hesaplama aracına buradan ulaşabilirsiniz.
Not-3: Yazdıklarım tamamen kendine nottur. Hiçbir tavsiye içermemektedir...
.jpg)