Herkese yeniden merhabalar! 😊
Bugün benim de aklıma takılan bir konuyu sizlerle paylaşmak istiyorum. Sonuçta, Amerika'da yaşanan enflasyon sadece onları değil, tüm dünyayı etkiliyor. Hele ki Eurobond gibi dolar bazlı yatırımlar yapan bizler için bu konu her yıl büyük bir merak konusu oluyor.
Enflasyon, ekonomi dünyasının en çok tartışılan konularından biri. Özellikle ABD’de enflasyon oranları açıklandığında, bazıları bu rakamların gerçeği tam olarak yansıtmadığını, hatta kasıtlı olarak düşük gösterildiğini düşünüyor. Peki, bu iddialar ne kadar doğru? Amerika'da enflasyon gerçekten doğru hesaplanıyor mu, yoksa bu sadece bir şehir efsanesi mi? 🤔
Bu soruların cevabını birlikte keşfetmeye ne dersiniz? Hadi gelin, detaylara birlikte bakalım! 🚀📊
Enflasyon Nasıl Hesaplanıyor?
Enflasyon, bir ekonomideki fiyat seviyelerinin zaman içinde nasıl değiştiğini gösteren bir ölçümdür. Amerika'da enflasyon hesaplamaları temel olarak Tüketici Fiyat Endeksi (CPI - Consumer Price Index) üzerinden yapılır. ABD Çalışma Bakanlığı'na bağlı İşçi İstatistikleri Bürosu (BLS - Bureau of Labor Statistics) her ay enflasyon oranlarını açıklarken şu yöntemleri kullanır:
- Sepet İçeriği: Enflasyonu ölçmek için belirli bir tüketim sepeti oluşturulur. Bu sepet içinde gıda, barınma, sağlık hizmetleri, ulaşım, eğlence ve teknoloji gibi birçok kalem yer alır.
- Ağırlıklandırma: Her ürünün hane halkı harcamalarındaki payına göre ağırlıklandırılması yapılır.
- Hedonik Ayarlamalar: Teknolojik gelişmeler ve ürün kalitesindeki değişiklikler hesaba katılarak fiyatlardaki artışın bir kısmı enflasyon hesaplamasında dikkate alınmaz.
- Sahte İkame (Substitution Bias): Eğer tüketiciler pahalılaşan bir üründen daha ucuz bir ürüne geçiş yaparsa, bu da enflasyon hesaplamalarına yansıtılır.
- Sahte Kira (Owners' Equivalent Rent - OER): Ev sahiplerinin ödemediği kiranın teorik bir değeri hesaplanarak enflasyona dahil edilir.
Bu hesaplama yöntemi eleştirilere açık olsa da, enflasyon rakamlarının makroekonomik analizlerde önemli bir araç olduğu bir gerçek.
iPhone Modelleri ve Enflasyon Değerlendirmesi
Enflasyonun fiyatlar üzerindeki etkisini anlamanın en somut yollarından biri, yıllar içindeki bir ürünün fiyat değişimini incelemektir. Apple’ın 2007 yılından itibaren her yıl çıkardığı iPhone modellerinin lansman fiyatlarını ve günümüze uyarlanmış fiyatlarını inceledik.
Sözleşmeli ve Sözleşmesiz Fiyatlar
İlk iPhone modelleri genellikle operatör sözleşmeleri ile satıldığı için lansman fiyatları düşük görünmektedir. Ancak, gerçek fiyatlarını görmek için sözleşmesiz fiyatları baz almak gerekmektedir. Örneğin, 2008 yılında 199 dolar olarak açıklanan iPhone 3G fiyatı aslında operatör sözleşmesi ile indirimli satılmıştır. Gerçek sözleşmesiz fiyatı ise çok daha yüksektir. Bu çalışmada o modeller için sözleşmesiz satış fiyatları baz alınacaktır. Ayrıca günümüzde Apple doğrudan satış yaptığı için fiyatlar artık sözleşmesiz bazda görülmektedir.
2007 – iPhone (1. Nesil)
Apple’ın piyasaya sürdüğü ilk iPhone modeli 499 dolardan satışa sunuldu. Günümüz enflasyon oranlarına göre uyarladığımızda, bu modelin bugünkü fiyatı 758.82 dolar seviyesinde olurdu.
2008 – iPhone 3G
iPhone 3G, 599 dolarlık lansman fiyatıyla satışa çıktı. Enflasyona göre günümüzde 877.21 dolar seviyesinde olması gerekirdi.
2009 – iPhone 3GS
iPhone 3GS, selefiyle aynı 599 dolarlık fiyatla piyasaya sürüldü. Günümüz değeri 880.34 dolar olarak hesaplanıyor.
2010 – iPhone 4
iPhone 4, 599 dolarlık lansman fiyatına sahipti. Enflasyona uyarlanmış bugünkü fiyatı 866.13 dolar olarak karşımıza çıkıyor.
2011 – iPhone 4S
Apple, iPhone 4S modelini 649 dolara satışa sundu. Bugüne uyarlanmış fiyatı 909.71 dolar seviyesinde.
2012 – iPhone 5
iPhone 5 de 649 dolarlık fiyat etiketiyle piyasaya çıktı. Bugünkü karşılığı 891.27 dolar olarak hesaplanıyor.
2013 – iPhone 5S
Apple, iPhone 5S modelini yine 649 dolara sundu. Günümüz enflasyon oranlarına göre uyarlanan fiyatı 878.40 dolar olarak hesaplandı.
2014 – iPhone 6
iPhone 6 modeli 649 dolarlık lansman fiyatına sahipti. Enflasyona göre bugünkü fiyatı 864.38 dolar olurdu.
2015 – iPhone 6S
iPhone 6S, aynı fiyatla 649 dolardan satışa sunuldu. Enflasyona göre günümüzde 863.36 dolar seviyesine denk geliyor.
2016 – iPhone 7
iPhone 7, 649 dolarlık lansman fiyatıyla piyasaya sürüldü. Enflasyona göre bugünkü fiyatı 852.60 dolar olarak hesaplanıyor.
2017 – iPhone 8
iPhone 8 modeli 699 dolarlık fiyat etiketiyle satışa çıktı. Enflasyon oranına göre günümüzde 899.13 dolar seviyesine denk geliyor.
2018 – iPhone XR
Apple, iPhone XR modelini 749 dolara sundu. Günümüz değeri 940.48 dolar olarak hesaplanıyor.
2019 – iPhone 11
iPhone 11 modeli 699 dolar fiyatla piyasaya sürüldü. Enflasyona göre bugünkü değeri 862.07 dolar olarak hesaplandı.
2020 – iPhone 12
Apple, iPhone 12 modelini 799 dolara tanıttı. Enflasyona göre bugünkü değeri 973.40 dolar seviyesinde.
2021 – iPhone 13
iPhone 13 modeli 799 dolar fiyatla piyasaya sürüldü. Bugüne uyarlanmış fiyatı 929.72 dolar olarak hesaplanıyor.
2022 – iPhone 14
iPhone 14 modeli 799 dolarlık fiyat etiketiyle piyasaya sürüldü. Enflasyona göre bugünkü fiyatı 860.83 dolar seviyesinde.
2023 – iPhone 15
Apple, iPhone 15 modelini 799 dolara sundu. Bugünkü karşılığı 826.79 dolar olarak hesaplanıyor.
2024 – iPhone 16
En son model olan iPhone 16, 799 dolarlık fiyat etiketiyle satışa çıktı. Bu model için enflasyon uyarlaması gerekmiyor.
Tablo: iPhone Lansman Fiyatları ve Enflasyona Göre Uyarlanmış Fiyatlar
Yıl |
iPhone Modeli |
Lansman Fiyatı ($) |
Enflasyona Göre 2024 Fiyatı ($) |
2024 |
iPhone 16 |
799 |
799 |
2023 |
iPhone 15 |
799 |
826.79 |
2022 |
iPhone 14 |
799 |
860.83 |
2021 |
iPhone 13 |
799 |
929.72 |
2020 |
iPhone 12 |
799 |
973.40 |
2019 |
iPhone 11 |
699 |
862.07 |
2018 |
iPhone XR |
749 |
940.48 |
2017 |
iPhone 8 |
699 |
899.13 |
2016 |
iPhone 7 |
649 |
852.60 |
2015 |
iPhone 6S |
649 |
863.36 |
2014 |
iPhone 6 |
649 |
864.38 |
2013 |
iPhone 5S |
649 |
878.40 |
2012 |
iPhone 5 |
649 |
891.27 |
2011 |
iPhone 4S |
649 |
909.71 |
2010 |
iPhone 4 |
599 |
866.13 |
2009 |
iPhone 3GS |
599 |
880.34 |
2008 |
iPhone 3G |
599 |
877.21 |
2007 |
iPhone 1. Nesil |
499 |
758.82 |
Sonuç
Tabloya baktığımızda, ilk çıkan iPhone’un günümüze uyarlanmış fiyatı 758.82 dolar iken, Apple en son modelini 799 dolar fiyatla piyasaya sürüyor. Yıllar içinde eklenen özellikler, gelişmiş donanım ve üretim maliyetlerine rağmen iPhone fiyatlarının büyük ölçüde enflasyona paralel bir şekilde arttığını söylemek mümkün.
Bu tablo, Apple’ın fiyat politikasının enflasyona bağlı olarak istikrarlı bir şekilde ilerlediğini gösteriyor. Üstelik eklenen donanımlar ve gelişmiş teknolojilere rağmen fiyat artışı, sadece enflasyonun etkisi kadar gerçekleşmiş.
Sonuç olarak, enflasyon verilerini değerlendirirken hem resmi hesaplamaları hem de alternatif görüşleri göz önünde bulundurmak faydalı olacaktır. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? Enflasyon hesaplamaları size gerçekçi geliyor mu? Yorumlarda görüşlerinizi paylaşabilirsiniz!
Yeniden görüşmek dileğiyle !
Not-I: $ enflasyonu hesaplama aracı için tıklayabilirsiniz.
Not-II: Yazdıklarım tamamen kendine nottur. Hiçbir tavsiye içermemektedir...